Dad badan ee la xiriiro dinutvei.no ma hubaan haddii ay tahay dhabtii rabshada cilmi nafsiga ee ay la kulmayeen. Dadka kale waxay la kulmayeen rabshad muddo dheer ka hor oo marnaba maysan kala hadlin qofna wax ku saabsan tan iyo markaas. Waa muhiim in la xasuusto inaad raadin kartid caawin haddii aadan hubin ama haddii rabshada ay dhacday muddo dheer ka hor.
Way adkaan kartaa in laga hadlo rabshada. Dadka qaar waxay dareemaan dareenka dambiilanimada iyo ceeb, iyo dad badan way ka cabsanayaan inaan la aamineyn. Markii aad la xiriireysid nidaamka taageerada, fadlan xasuuso inay tahay shaqadooda in la caawiyo oo lagu taageero. Halkaas uma joogaan inay ku xukmiyaan.
Ma rabshada cilmi nafsiga baa?
Aaway leenka u dhaxeeyo xiriirka aan caafimaadaneyn iyo rabshada cilmi nafsiga? Dadka qaar ma ogaadaan illaa muddo dheer taas kadib markii lagu hayay rabshada cilmi nafsiga. Rabshada cilmi nafsiga way fududahay in la qariyo badelkii rabshada jireed. Tan ayaa adkeyn karto in dadka kale ay ogaadaan.
Dhammaanteen qaabab kala duwan ayaan uga jawaabnaa rabshada. Dareen xoriyad aad kula hadashid xirfadle haddii aadan hubin waxa kugu dhacayo ama nooca caawinta aad u baahantahay. Tan waxay noqon kartaa illo fiican oo taageerada, oo waad heli kartaa caawinta aad uga shaqeysid dhinaca adkaarahaaga iyo dareemahaaga.
Qaar ka mid ah linkiyada illaha (boggaga webka) hoose waxaa lagu heli karaa kaliya af Norway iyo Ingiriis.
Waa maxay rabshada cilmi nafsiga?
Halkeen ayaan ka raadiyaa caawin haddii aan ahay dhibanaha rabshada cilmi nafsiga?
Dhaqtarkaaga guud (GP) ayaa noqon karo meel fiican oo laga bilaabo. Dhaqtarkaaga wuxuu noqon karaa jaalka wadahadalka oo wuxuu kuu gudbin karaa illo kale oo caawin ah haddii ay lagama maarmaan tahay.
Qadka caawinta-VO – Qadka caawinta Rabshada Qoyska Qaranka, soo wac 116 006. Ma hubtaa wax ku saabsan waxa aad la kulmeysid, haddii ay dhabtii tahay rabshada cilmi nafsiga? Ama malaha waxaad la yaabantahay meesha aad ka heli kartid caawin? Soo wac ama la sheekeyso Qadka caawinta Rabshada Qoyska Qaranka. Qaraabada iyo dadka kale ee ay quseyso ayaa sidoo kale la xiriiri karo.
Wax badan ka aqri Qadka caawinta Rabshada Qoyska.
Hoyga masiibada. Waxaad la xiriiri kartaa hoyga masiibada xittaa haddii aadan ku jirin qatar degdega ah ama aadan u baahneyn meel aad joogtid. Hoygaan wuxuu bixiyaa tallo iyo taageero, oo wuxuu ka caawiyaa dadka la yaaban haddii ay ahaayeen dhibanaha rabshada. Hoyga dhibaatooyinka qaar waxay bixiyaan wadahadalka kooxaha. Qaraabada iyo dadka kale ee ay quseyso ayaa sidoo kale la xiriiri karo. La xiriir hoyga masiibada deegaankaaga si aad u ogaatid wax ku saabsan adeegyada ay bixiyaan.
Wax badan ka ogow oo daawo muuqaalka ku saabsan hoyga masiibada.
Taageerada caafimaadka damiirka (Rask psykisk helsehjelp) waa adeeg oo degmooyin badan siiyaan qof walba ee ka weyn da’da 16 ee la dhibaatonayo walwalka, niyad jabka fudud ama ku xadgudubka maandooriyaha xiliga hore ama dhibaatooyinka hurdada. Ka baar websaydka degmadaada si aad wax badan uga ogaatid adeegyada laga heli karo meesha aad ku nooshahay.
Illaalada waayeelka (Vern for eldre) waa qadka caawinta ee qof walba ee ka weyn da’da 62 kaasoo ah dhibanaha rabshad ama xadgudubka. Ka soo wac 800 30 196 wixii hagid iyo caawin ah. Qaraabada iyo qof walboo kale kaas oo ka walaacsan wax ku saabsan qof waayeel ah ayaa sidoo kale soo wici karo qadka caawinta.
Wax badan ka aqri Illaalada waayeelka.
Adeega La talinta Qoyska (Familievernet) waxay bixiyaan la talin iyo hagid bilaash ah markii lamaanayaasha ay la kulmaan qilaafyo, masiibooyin ama dhibaatooyin kale ee qoyska. Mararka qaar Adeega La talinta Qoyska wuxuu mudnaanta siiyaa qoysaska carruurta leh.
Wax badan ka ogow oo daawo muuqaalka ku saabsan la talinta qoyska.
Wax badan ka ogow rabshada xigta ee kala taga.
Adeega Daryeelka Carruurta (Barnevernstjenesten) waa lala xiriiri karaa haddii aad ka walaacsantahay wax ku saabsan canuga. Adeega Daryeelka Carruurta wuxuu siiyaa carruurta, dhalinyarada iyo qoysaska caawinta iyo taageerada markii ay la kulmayaan dhibaatooyinka guriga. Xasuuso in rabshada u dhaxeyso waaladiinta ay sidoo kale saameyso carruurta ku lugleh. Rabshada u dhaxeyso waaladiinta iyo carruurta ayaa sidoo kale saameyn karo carruurta kale ee qoyska ku jirto.
Qadka caawinta degdega ah ee carruurta iyo dhalinyarada (Alarmtelefonen for barn og unge) 116111. Carruurta iyo dhalinyarada kula kulmaan rabshad iyo dhibaatooyinka kale guriga ayaa soo wici karo ama la shakeysan karo taleefonka xaalada degdega. Waxaad sidoo kale soo wici kartaa haddii aad ka yartahay ama aad tahay dhibanaha rabshada ee lamaanahaaga. Dadka weyn ayaa soo wici karo haddii ay ka walaacsanyihiin wax ku saabsan canuga, ama haddii ay ka shakiyaan in lagu hayay rabashad ama xadgudub.
Websaydka taleefonka xaalada degdega.
Adeega caafimaadka dugsiga ama xarunta caafimaadka. Haddii aad ka yartahay da’da 20, waxaad la hadli kartaa xarunta caafimaadka ama adeega caafimaadka dugsiga wax ku saabsan dhibaatooyin walba ee aad qabi kartid. Qaar ka mid ah degmooyinka waxay siiyaan adeegyo dhalinyarada gaareyso illaa da’da 24. Ka baar websaydka degmadaada si aad u aragtid adeegyada laga heli karo meesha aad ku nooshahay.
Wax badan ka ogow oo daawo muuqaalka ku saabsan adeega caafimaadka dugsiga iyo xarumaha caafimaadka.
Booliska. Ka soo wac booliska 112 haddii aad halis dhow ku jirtid. Haddii aad u baahantahay illaalo ama aad rabtid inaad soo sheegtid rabshad, soo wac 02800.
Caawinta loogu tallogalay kuwa geysto rabshada
Badeolka Rabshada (ATV) waa barnaamij daaweyn oo qof walba oo rabo inuu joojiyo isticmaalida rabshada. ATV ayaa sidoo kale siiso adeegyo dhibanayaasha rabshada.
Wax badan ka ogow oo daawo muuqaalka ku saabsan ATV.
Maareynta Xanaaqa (Sinnemestring) waa koorso daboosho farsamooyinka lagu xakameeyo xanaaqa iyo dabeecada dagaalka. Daaweynta kooxda ayaa kowdii la siiyaa, laakin daaweynta ayaa sidoo kale loo bixin karaa si shaqsi ah.
Wax badan ka ogow oo daawo muuqaalka ku saabsan maareynta xanaaqa.