Dinutvei.no Logo Nasjonal veiviser
ved vold og overgrep

Waa maxay Adeega Daryeelka Carruurta?

Kvinne sammen med ung gutt på et kontor

Ma tahay canug kula kulmayo dhibaatooyin guriga, ama ma tahay qof weyn oo ka walaacsan wax ku saabsan carruurta iyo qofka da’da yar? Adeega Daryeelka Carruurta waxay siiyaan carruurta, dhalinyarada, iyo qoysaska caawin iyo taageero markii aad la kulmeysid dhibaatooyinka guriga markii canuga uusan heleynin daryeelka u baahanyahay ama u baahanyahay caawinta sababaha kale.

Goorma ayuu Adeega Daryeelka Carruurta uu ku lugyeeshay?

Adeega Daryeelka Carruurta waxaa loo xilsaaray inay caawin siiyaan markii dadka ka yar 18 sanno jirka ay la kulmaan, ama ay halis ugu jiraan inay la kulmaan, rabshad ama xadgudubka galmada, gudniinka xubinta dumarka, guurka qasabka ah ama hanjabaadaha guurka qasabka ah. Hal tusaalooyin oo xaaladaha ah ee Adeega Daryeelka Carruurta ay ku caawin karaan ayaa ah haddii waaladiinta ay ku xadgudbayaan daroogooyinka ama alkulada ama markii canuga uu qabo dhibaatooyinka dabeecadaha halista ah ama dhibaatooyinka la xiriiro dambiga ama is xun u isticmaalka daroogada/alkulada. Caawinta waa bilaash.

Sidee ayuu Adeega Daryeelka Carruurta u caawiyaa?

Tallaabooyinka caawinta ee guriga wuxuu noqon karaa:

  • tallo iyo hagid ku aadan qoyska
  • kooxaha taageerada waalidka
  • xiriirka taageerada shaqsiga ah ee canuga
  • taageerada dhaqaalaha ee daryeelka canuga dugsiga hore
  • taageerada dhaqaalaha ee daryeelka dugsiga ka baxsan ee carruurta dugsiga (SFO/AKS)
  • taageerada dhaqaalaha ee howlaha firaaqada ama howlaha kale
  • daryeelka nasinta ee dhammaadyada isbuuca ama qoyska booqanayo

Daawo filimka ku saabsan shaqada Adeega Daryeelka Carruurta:

 

Danaha ugu fiican ee canuga

‘Danaha ugu fiican ee canuga’ waa muhiimada shaqada Adeega Daryeelka Carruurta (cf. Qeybta 4-1 ee Xeerka Daryeelka Carruurta Norway – Go’aaminta danaha ugu fiican ee canuga). Mararka qaar tan ayaa qilaafi karto rabitaanada waaladiinta. Adeega Daryeelka Carruurta waxay caawineysaa oo ay ku taageereysaa waaladiinta inay u suurtogeliso daryeelka carruurtooda ku fillan, iyo carruurtooda waa inay ku haraan ku noolaanshaha guriga meesha suurtogalka ah.

Xaaladaha halista qaarkood ma ahan danaha ugu fiican canuga inuu ku noolaado guriga, iyo Adeega Daryeelka Carruurta waa inay geeyaan canuga daryeel. Tan ayaa ku dhici karto haddii ay jirto ama aysan jirin ogolaanshaha waalidka. Kaliya Guddiyada Daryeelka Bulshada Gobolka, taas oo ah sida urur maxkamad, go’aamo ayaya gaari karaan ee ku saabsan geynta carruurta daryeel markii ay lid ku tahay rabitaanada waaladiintooda.

“Adeega Daryeelka Carruurta wuxuu ku caawinayaa oo ku taageerayaa waaladiinta inay u suurtogeliso inay siiyaan daryeelka ku fillan carruurtooda”

Waajibaadka lagu soo wargeliyo

Adeega Daryeelka Carruurta wuxuu ku xiranyahay dadka soo ogeysiinayo iyaga walaac walba ee laga yaabo inay qabaan ee ku saabsan canuga, marka in canuga iyo qoyskiisa uu heli karo caawinta ay u baahanyihiin. Haddii aad tahay shaqsi gaar ah ama aad la shaqeysid carruurta iyo dhalinyarada, waxaad leedahay waajibaad sharciyeed ee lagu soo sheego walaacyo walba ee aad qabi kartid. Haddii aadan hubin haddii ay waajib kugu tahay ama aad u baahantahay inaad soo sheegtid walaacyo, fadlan xili hore soo wac Adeega Daryeelka Carruurta si aad u heshid hagida arintaan. Sidoo kale waa suurtogal in loo sameeyo midaan si magac la’aan ah. Haddii aad tahay daryeelaha canuga, waxaad sidoo kale la xiriiri kartaa Adeega Daryeelka Carruurta oo weydii caawinta lagu qiimeynayo xaalada. Tan waxay quseyn kartaa, tusaale ahaan, haddii aadan markale la wada nooleyn waalidka kale oo aad ka walaacsantahay wax ku saabsan sida canuga loo daryeelo markii ay wada joogaan.

Meesha websaydka Agaasinka Carruurta, Arimaha Dhalinyarada iyo Qoyska, waad ka aqrin kartaa wax badan oo ku saabsan Adeega Daryeelka Carruurta iyo sida loo soo sheego walaacyada

Yaad kula kulmeysaa Adeega Daryeelka Carruurta?

Shaqaalaha badankood ee Adeega Daryteelka Carruurta ayaa midkood ah saraakiisha daryeelka carruurta, shaqaalaha bulshada, dhaqaatiirta sharciga ama cilmi nafsiilayaasha. Shaqaalaha waxay leeyihiin waajibaadka qarsoodiga, taasoo la micna ah inay u siidaayaan kaliya warbixintaada shaqsiga dhinacyo sadexaad markii aad ogolaatid, ama haddii ay jiraan halis dhow oo qof la waxyeelay. Adeega Daryeelka Carruurta wuxuu bixin karaa turjubaan markii aan laga maarmin.

Ma rabtaa inaad ogaatid wax badan oo ku saabsan Adeega Daryeelka Carruurta?

Dhammaan maamulada deegaanka ee Norway waxay bixiyaan Adeega Daryeelka Carruurta. Maamulo badan oo deegaanka ah ayaa sidoo kale bixiyo xarunta daryeelka carruurta degdega ah. Websaydka barnevernvakten.no (kaliya Norway) oo ay ku jiraan liiska maamulka deegaanka ee Adeegyada Daryeelka Carruurta iyo xarumaha daryeelka carruurta degedga ah, sidoo kale sida warbixinta kale ee waxtarka ah.

Warbixinta ku saabsan Adeega Daryeelka Carruurta ee luuqadaha kala duwan – ‘Adeega Daryeelka Carruurta‘ ‘Danaha ugu fiican ee canuga’

Liiska Adeegyaad Daryeelka Carruurta deegaanka iyo xarumaha daryeelka carruurta degdega ah

Agaasinka Carruurta ee Norway, websaydka Arimaha Dhalinyarada iyo Qoyska